Co zwierzęta widzą w lustrze?

Na pewno nie raz zastanawialiście się czy Wasi czworonożni przyjaciele potrafią rozpoznać samych siebie w lustrze. Zwykle okazuje się, że we własnym odbiciu widzą jedynie towarzysza zabawy. A jak jest w przypadku naczelnych i innych zwierząt?

Po raz pierwszy eksperyment z wykorzystaniem lustra i naczelnych przeprowadził profesor Gordon G. Gallup, Jr w 1969 roku na Uniwersytecie Tulane w Luizjanie. Umieścił on dwa szympansy w osobnych klatkach i do każdej z nich wkładał lustro na 8 godzin przez okres 10 dni, a następnie obserwował zachowanie małp przez otwór w ścianie.

Początkowo traktowały one odbicie w lustrze jako innego szympansa i wykonywały w jego kierunku towarzyskie, seksualne lub agresywne gesty. Jednak po pewnym czasie szympansy zaczęły przy pomocy luster odkrywać własne ciała: zaglądały sobie do ust, robiły do nich miny, oglądały swoje genitalia, a także usuwały śluz z kącików oczu. W drugim etapie eksperymentu, profesor Gallup uśpił małpy i pod narkozą pomalował im jedną brew i koniuszek ucha przy pomocy czerwonego barwnika, którego nie mogły poczuć ani powąchać. Zwierzęta po przebudzeniu zachowywały się dokładnie w taki sposób, jak oczekiwał: starały się dotknąć pomalowanych miejsc na swoich pyskach i zbadać je.

Jednak nie wszystkie naczelne potrafią rozpoznać siebie w lustrze. Na przykład orangutany nie mają takiej umiejętności, podobnie jak… małe dzieci. Wiąże się to z tym, że niemowlęta nie mają wykształconego poczucia samoświadomości, które pojawia się u nich dopiero między 18 a 24 miesiącem życia.

fot. Jamie McCaffrey

Na początku lat 90 doktoranci profesora Gallupa przeprowadzali eksperymenty, w których pokazywali lustro delfinom butlonosym. Podobnie jak szympansy, uczyły się one korzystać z lustra na różne sposoby, między innymi uprawiając przed nim seks. W celu zweryfikowania, czy faktycznie rozpoznają one siebie w lustrzanych odbiciach, namalowano im czarnym atramentem znaczki w różnych miejscach na ciele. Tak naznaczone delfiny, podobnie jak wcześniej szympansy, wyginały i obracały się przed swoim odbiciem, co sugerowało, że usiłują zobaczyć te miejsca na sobie.

Na filmie możecie zobaczyć, jak zwierzęta (kot, pies, pawian, szympans, sroka oraz delfin) reagują na własne odbicie w lustrze.