Szybciej, wyżej, dalej, czyli krótko o tym jak badania genetyczne wpływają na trening wyczynowych sportowców

Olimpijczycy biegają szybciej, skaczą wyżej i podnoszą więcej niż „normalny” człowiek. Oczywiście jest to skutkiem niewyobrażalnie ciężkiej pracy i treningu. Wielu jednak ma cechę, na którą nie musieli ciężko pracować – właściwe geny.

Prawie każdy Olimpijczyk uprawiający sporty siłowe posiada allel 577R – wariant genu ACTN3, określanego jako „gen siły”. Łącznie zidentyfikowano już 200 wariantów genów mających wpływ na predyspozycje sportowe. Wariant „I” genu ACE związanego ze zwiększoną wydolnością organizmu posiada 94% populacji Szerpów zamieszkujących dolinę Katmandu w Nepalu. Prawdopodobieństwo zdobycia przez nich 8-tysięcznika jest znacznie większe, niż przez reprezentantów pozostałych grup etnicznych, u których częstotliwość występowania tego wariantu ACE waha się między 45-70%. Badania przeprowadzone na grupie brytyjskich biegaczy wskazują, że wariant „I” występuje u tych, którzy ścigają się na najdłuższych dystansach. Fiński biegacz narciarski Eero Mäntyranta posiadał mutację w genie EPOR, która skutkowała nadprodukcją czerwonych krwinek, zwiększającą wydolność tlenową jego organizmu o 25-50%. Zdobył 7 medalów Olimpijskich.

Wg autorów artykułu „Genetically enhanced Olympics are coming” z Nature, obecna wiedza dotycząca genów determinujących predyspozycje sportowe budzi zupełnie nową dyskusję. Autorzy sugerują, że przyszłe Olimpiady mają 3 możliwe scenariusze:

1. Będą odbywać się na obecnych zasadach, gdzie zwyciężają Ci, którzy są obdarzeni większym podzbiorem genetycznych predyspozycji
2. Nastąpi podział na sportowców posiadających predyspozycje genetyczne oraz tych, którzy są ich pozbawieni
3. Tym pozbawionym konkretnych uwarunkowań umożliwi się terapię genową pozwalającą zrównać ich szanse ze sportowcami, którzy takowe posiadają naturalnie. Ta praktyka jest obecnie zakazana i określana mianem „gene doping”, czyli dopingiem genowym.

Ale czy nie właśnie dlatego oglądamy Olimpiadę? By podziwiać tych, którzy biegają szybciej, skaczą wyżej i podnoszą więcej?

*FC Barcelona

W lutym tego roku świat obiegła wiadomość, że również jeden z najlepszych klubów piłkarskich korzysta z odkryć genetyki, by spersonalizować treningi członków kadry. Jest to bardzo prosta analiza genetyczna próbki wymazu z policzka. Analizie podlega ok. 40 markerów. Od momentu wdrożenia dopasowanych treningów tylko jeden zawodnik Barcelony uległ kontuzji.